Marchlewski, Leon Paweł (1869-1946), Chemiker

Marchlewski Leon Paweł, Chemiker. * Włocławek (Polen), 15. 12. 1869; † Krakau, 16. 1. 1946. Stud. an der Techn. Hochschule in Zürich Chemie, 1890 Ing., wurde dann Ass. an der Lehrkanzel der chem. Technol., 1892 Dr. phil. 1892–99 arbeitete er in England als Ass. bei Schunk in Manchester, wo er in Clayton Manchester auch das Laboratorium für künstliche Farbstoffe leitete (Stipendiat der Akad. der Wiss. in Krakau). Ab 1900 lebte er in Krakau, wo er die staatliche Lebensmitteluntersuchungsanstalt leitete. 1906 wurde er o. Prof. der med. Chemie an der Univ. Krakau, 1926/27 und 1927/28 Rektor. M., der in in- und ausländ. Z. ca. 150 wiss. Abhh. veröff., widmete sich speziell der organ. und physiolog. Chemie; seine wichtigsten Forschungen betreffen die Verwandtschaft des Chlorophylls mit dem Farbstoff des Blutes, die Struktur der verschiedenen Arten von Zucker und die opt. Eigenheiten der organ. Verbindungen. Durch Vermittlung Witos näherte er sich 1920 der poln. Volkspartei „Piast“ (sein Bruder Julian M. war Parteiführer der revolutionären poln. Arbeiterbewegung), wurde deren Mitgl. und 1928–34 Senator. M. kämpfte im Sejm um die Autonomie der Univ., wurde 1899 korr., 1903 w. Mitgl., 1939 2. Vizepräs. der Poln. Akad. der Wiss. in Krakau. 1937–39 war er deren Vertreter im Committee of Science and its Social Relations (CSSR), welches aus dem International Council of Scientific Unions entstanden war. 1946 Ehrenpräs. der poln. Volkspartei „Piast“.

W.: W sprawie ustawy dla szkół akademickich (Zum Statut der Hochschulen), in: Rocznik P. Akademii Umiejetności w Krakowie, 1900; Teorie i metody badania chemii organicznej (Forschungstheorien und -methoden der organ. Chemie), 1905; Die Chemie der Chlorophylle, 1909; Podręcznik do badań fizjologiczno-chemicznych (Lehrbuch der physiolog.-chem. Forschung), 1916, 2. Aufl. 1924; Chemia organiczna (Organ. Chemie), 1924; etc.
L.: Rocznik P. Akademii Umiejetności w Krakowie, 1900, S. 33 ff., 1905, S. 21; Sprawozdania z czynności i posiedzeń Polskiej Akademii Umiejętności, 1947, S. 2; S. Łoza, Czy wiecz kto to jest? (Weißt du, wer das ist?), 1938; Wielka Enc. Ilustrowana Gutenberga; Wielka Enc. Powszechna PWN; W. Lampe, Zarys historii chemii (Umriß der Geschichte der Chemie), in: Historia Nauki polskiej w Monografiach (Geschichte der poln. Wiss. in Monographien), Bd. 4, 1948; B. Limanowski, Pamiętniki (Memoiren), 2 Bde., 1957–58, s. Reg.; Archiv der Akad. der Wiss. und UA, beide Krakau.
(A. Strzelecka)  
PUBLIKATION: ÖBL 1815-1950, Bd. 6 (Lfg. 26, 1973), S. 71f.
Bd. <==> | |<1  <=−10<=  S. 1 =>+10=>
Bd. <==> | |<1  <=−10<=  S. 1 =>+10=>