Neumann, Stanislav (1875-1947), Schriftsteller

Neumann Stanislav, Schriftsteller. * Prag, 5. 6. 1875; † Prag, 28. 6. 1947. Sohn eines Advokaten und Reichsratsabg.; gab das Stud. an der Handelsakad. auf, wurde 1893 Mitgl. des Studenten- und Arbeiterver. „Omladina“ (Das Jungvolk) und war 14 Monate in Pilsen inhaftiert. Ab 1895 lebte er als Schriftsteller und Red. verschiedener Revuen und Journale, wie z. B. 1897–1905 „Nový kult“ (Neuer Kult), 1905 „Anarchistická revue“ (Anarchist. Revue), 1906/07 „Šibeničky“ (Kleine Galgen), 1908/09 „Zádruha“ (Hausgemeinschaft), in Prag (seine Villa in Olschan wurde zum Zentrum der anarchist. Künstler), Řečkowitz und Bilowitz b. Brünn (1905–15). 1917–21 red. N. die Z. „Červen“ (Juni), 1917–19 „Kmen“ (Der Stamm). 1919 wirkte er als hoher Beamter im Min. für Schulwesen. 1921 trat N. in die Kommunist. Partei der Tschechoslowakei ein. Er wurde Sekretär des Proletkults (Organisation für proletar. Kultur), red. die kommunist. Z. „Proletkult“, 1922–24, „Komunistická revue“ (Kommunist. Revue), 1924, und „Reflektor“, 1925/26. 1929 aus der Partei ausgeschlossen, red. er verschiedene linksorientierte Z. 1934–39 lebte N. in Poděbrad, während des Zweiten Weltkrieges illegal in Prag und in Vápený Podol (Böhm. mähr. Höhe). 1945–47 Red. der kommunist. Z. „Tvorba“ (Schaffen). 1945 Nationalkünstler. In der Jugend an der sog. fortschrittlichen Bewegung beteiligt, entwickelte sich N. in seinen Werken von einem individuellen Anarchismus über Anarchokommunismus zum Kommunismus und beeinflußte vor allem in den 20er und 30er Jahren das tschech. Kulturleben. Er übers. auch belletrist. und polit. Werke.

W.: Socialismus a svoboda (Sozialismus und Freiheit), 1909; Ať žije život! (Es lebe das Leben!), 1920; Elbasan, 1922; S městem za zády (Mit der Stadt im Rücken), 2 Bde., 1922–23; Válčení civilistovo (Der Kriegszug eines Zivilisten), 1925; Francouzská revoluce (Die Französ. Revolution), 3 Bde., 1929–30; Krize národa (Die Krise der Nation), 1930; Vzpomínky (Erinnerungen), 1931; Dějiny ženy (Geschichte der Frau), 4 Bde., 1931–32; Enciány z Popa Ivana (Enziane vom Popen I.), 1933; Československá cesta (Reise durch die ČSR), 2 Bde., 1934–35; Anti-Gide neboli optimismus bez pověr a iluzí (Anti-Gide oder der Optimismus ohne Aberglaube und Illusionen), 1937; Abhh. in ca. 100 Z., Ztg. und Sammelwerken; etc. Gedichte: Nemesis bonorum custos, 1895; Satanova sláva mezi námi (Satans Ruhm unter uns), 1897; Bohyně, světice a ženy (Göttinnen, Hll. und Frauen), 1915; Nové zpěvy (Neue Lieder), 1918; České zpěvy (Tschech. Lieder), 1923; Rudé zpěvy (Rote Lieder), 1923; Láska (Die Liebe), 1933; Zamořená léta (Verpestete Jahre), 1946; etc. Spisy (Schriften), 16 Bde., 1920–46, 23 Bde., red. von L. Špačková, 1947–56, bisher 8 Bde., 1962 ff.; Über die Kunst, hrsg. von J. Brabec, 1958 (Auswahl).
L.: Česká literatura, Bd. 3, 1955, S. 205, 225, Bd. 5, 1957, S. 279; B. Polan, S. K. N., 1919; B. Václavek, S. K. N., 1935; E. Strohsová, Cesta S. K. N. ke komunistické straně (Der Weg S. K. N.s zur kommunist. Partei), 1954; J. Taufer, S. K. N., 1956; J. Lang, S. K. N., 1957; J. Lang, Červen S. K. N. (Die Z. Č. von S. K. N.), 1957; S. A. Šerlaim, S. K. N., 1959; Soupis díla S. K. N. (Bibliographie der Werke S. K. N.s), 1959; F. Kautmann, S. K. N. Člověk a dílo (S. K. N. Mensch und Werk), 1966; Slovník českých spisovatelů, 1964; Masaryk; Otto 18, 28, Erg. Bd. IV/1; Příruční slovník naučný; Novák, S. 932; L. Štoll, Třicet let bojů za českou socialistickou poezii (30 Jahre Kampf um die tschech. sozialist. Dichtung), 1950; A. M. Píša, Stopami poezie (Auf den Spuren der Dichtung), 1962; E. Strohsová, Zrození moderny (Die Geburt der Moderne), 1963; L. Štoll, Básník a naděje (Der Dichter und die Hoffnung), 1976.
(R. Havel)  
PUBLIKATION: ÖBL 1815-1950, Bd. 7 (Lfg. 31, 1976), S. 94f.
Bd. <==> | |<1  <=−10<=  S. 1 =>+10=>
Bd. <==> | |<1  <=−10<=  S. 1 =>+10=>