Šír, František (1796-1867), Philologe, Schulmann und Übersetzer

Šír František, Philologe, Schulmann und Übersetzer. Geb. Budin, Böhmen (Budyně nad Ohří, Tschechien), 15. 10. 1796; gest. Jičin, Böhmen (Jičín, Tschechien), 22. 6. 1867. – Sohn eines Tischlers, absolv. Š. das Gymn. in Leitmeritz (Litoměřice), an dem Josef Jungmann (s. d.) sein Lehrer war und mit dem er bis zu dessen Tod verbunden blieb. Ab 1815 stud. er an der Prager Univ. Phil. und erlernte daneben auch eine Reihe von modernen Sprachen. Ab 1820 bis zu seiner Pensionierung 1861 lehrte er am Gymn. in Jičin; 1851 prov., 1855 w. Dir. Ein eifriger Propagator der tschech. Sprache (so gab er 1820–48 den Soldaten der Garnison unentgeltl. Unterricht), begann er seine literar. Tätigkeit ca. 1817 mit Ged.und Übers. (aus dem Altgriech., Latein., Span. und Engl.); unter jenen aus dem Dt. ist bes. die von Adolf Müllners Schicksalstragödie „Die Schuld“ („Vina“, 1827) zu erwähnen. Sein Opernlibretto „Drahomíra“ erhielt beim Wettbewerb von Johann Gf. Harrach (s. d.) 1866 den 2. Preis (in der textl. Bearb. Jindřich Böhms von Šebor, s. d., vertont). Š. befaßte sich fachwiss. mit klass. Philol. und Pädagogik sowie mit der Popularisierung der naturwiss., theolog.und ethnograph. Kenntnisse seiner Zeit. Von ihm stammte auch eine Bearb. der griech. Sprachlehre von Raphael Kühner („Mluvnice řecká dle Raf. Kühnera“, 1852), die erste tschech.sprachige Grammatik des Altgriech., und mehrere naiv etymologisierende Abhh.

W. (auch s. u. Truhlář): Výbor ze spisovatelů řeckých, 2 Tle., 1826–27; Obět novozákonná, 1830; Richard Lev a templáři angličtí, 2 Bde., 1865. – Übers.: Marka Aurelia ... Zápisky, 1842; B. Bolzano, O logice, ed. J. Loužil, 1981 (Faksimileausg.); Aufsätze in Časopis českého mus., Krok, Almanach aneb Novoročenka; etc.
L.: Noviny Jičínska, 1., 7., 14. 3. 2001; Otto; Rieger; Wurzbach; Světozor 19, 1869, S. 158f., 163; A. Truhlář, F. Š., 1882; K. Svoboda, Antika a česká vzdělanost …, 1957, s. Reg.; Dějiny české literatury 2, 1961; Antika a česká kultura, 1978, S. 390.
(V. Petrbok)  
PUBLIKATION: ÖBL 1815-1950, Bd. 12 (Lfg. 57, 2004), S. 305f.
Bd. <==> | |<1  <=−10<=  S. 1 =>+10=>
Bd. <==> | |<1  <=−10<=  S. 1 =>+10=>