Škultéty (Skultety), August Horislav; Ps. A. H. Lehotský, Horislav, Horyslav z Lehoty, Slovák etc. (1819-1892), Pfarrer, Schriftsteller und Schulmann

Škultéty (Skultety) August Horislav, Ps. A. H. Lehotský, Horislav, Horyslav z Lehoty, Slovák etc., Pfarrer, Schriftsteller und Schulmann. Geb. Nagykürtös, Ungarn (Vel’- ký Krtíš, Slowakei), 7. 8. 1819; gest. Kraszkó, Ungarn (Kraskovo, Slowakei), 21. 5. 1892; evang. AB. – Sohn eines evang. Geistlichen. Š. stud. 1836–39 Theol. am evang. Lyzeum in Preßburg (Bratislava), wo er dann 1839–41 Stellv. von Jiří Palkovič (s. d.) war. 1841–48 Kaplan des Superintendenten Jozeffy (s. d.) in Theißholz (Tisovec), schaltete er sich in den Kampf innerhalb der evang. Kirche gegen ihre Magyarisierung und für die slowak. Sprache ein. Ab 1848 war Š. Pfarrer in Hosszúszó (Dlhá Ves), ab 1850 in Rozlozsnya (Rozložná), 1875–91 in Kraszkó. 1862 bis zu dessen Schließung (aus polit. Gründen)1874 wirkte er als Dir. und Prof. (u. a. für Slowak.) am ersten slowak. Gymn. in Großrauschenbach (Revúca). Seine organisator. (Ausbau zu einem Vollgymn. mit Lehrerbildungsanstalt) und pädagog. (Verf. von 14 – ungedruckten – Lehrbüchern) Tätigkeit an diesem Gymn., dessen detaillierte, für die Kenntnis der Anfänge des slowak. Schulwesens wertvolle Geschichte er schrieb, ist bes. hervorzuheben. Schon in Preßburg auch literar. tätig, nahm Š. den slaw. Vornamen Horislav an, veröff. Ged. in slowak. Z. (1840 noch in tschech. Sprache in einem Sammelbd. erschienen), sammelte und publ. (gem. mit Paul Dobšinský) slowak. Volkssagen etc. Er hatte wesentl. Anteil an der Entwicklung der slowak. Literatur, am Kampf um die Anerkennung der slowak. Sprache in Ungarn und an der Heranbildung der slowak. evang. Intelligenz.

W. (auch s. u. Rizner; Slovenský biografický slovník; Szinnyei): Básně A. H. Š., 1840; Zorňička, 2 Bde., 1846– 47 (gem mit J. Čipkala); Rečnovanka pre slovenskje školi, 2 Bde., 1850–55, 3. Aufl. 1900; Slovenské povesti, 6 Bde., 1851–61 (gem. mit P. Dobšinský), mehrfach aufgelegt; Pamäti slovenského ev. a. v. gymn. ... vo Vel’kej Revúci, 1889; etc.
L.: Enc. Slovenska; Rizner; Szinnyei; M. Bodický, in:Dom a škola, 1888, S. 70ff. (m. B.); Vlastný životopis A. H. Š., in: Slovenské pohl’ady 32, 1912, S. 685ff. (Autobiographie); C. Kraus, in: Literárnohistorický sborník 9, 1952, Nr. 3–4; ders., in: Slovenský národopis 6, 1958, S. 628ff.; R. Brtáň, in: Literárne postavy Gemera 1, 1969, S. 84ff.; J. D. Čipka. A. H. Š., 1970 (Sammelbd.); M. Pišút, Romantizmus v slovenskej literatúre, 1974, S. 359ff.; Enc. slovenských spisovatel’ov 2, 1984; Slovenský biografický slovník 5, 1992 (m. W. und L.); Evanjelici v dejinách slovenskej kultury 2, 1997.
(I. Chalupecký)  
PUBLIKATION: ÖBL 1815-1950, Bd. 12 (Lfg. 57, 2004), S. 339
Bd. <==> | |<1  <=−10<=  S. 1 =>+10=>
Bd. <==> | |<1  <=−10<=  S. 1 =>+10=>